Leden Sociëteit Intimus bezoeken de “Molen van Maat”

>De leden van Sociëteit Intimus hebben dinsdag 18 februari jl. een bezoek gebracht aan de Korenmolen in ’s-Gravenzande.

De molen, gelegen aan de Naaldwijkseweg, staat in de volksmond bekend als de ‘Molen van Maat’, zo genoemd naar familie Maat, die de molen bijna een eeuw exploiteerde.

Het gezelschap werd welkom geheten door Matthé Elema, voorzitter van de Stichting de ’s-Gravenzandse Korenmolen. Deze stichting heeft de molen in beheer. De rondleiding werd verzorgd door één van de twee vrijwillige molenaars, Cock Weerheim en bestuurslid technische zaken Bart van Zijderveld.

Beide heren verhaalden over de geschiedenis van de molen. ‘s-Gravenzande kent al sinds 1318 korenmolens. Zo stonden er vroeger ‘De Voormolen’, die tijdens de reformatie werd verwoest, en de ‘Achtermolen’ uit 1270 die in de huidige Molenstraat maalde. Deze molen werd opgevolgd door molen ‘De Fortuin’, die na een brand in 1879 niet meer werd herbouwd. Door de exploitant werd, om toch te kunnen malen, in ‘s-Gravenzande een maalderij met stoommachine aan de Naaldwijkseweg gestart, die in 1903 door Nijs Maat werd aangekocht. Vijf jaar later werd een vergunning aangevraagd voor de bouw van een stellingmolen. Zo startte de enige korenmolen die het ‘Breeje Durp’ nu nog rijk is.

De korenmolen is eigenlijk een tweedehands houten achtkantige molen, die oorspronkelijk als poldermolen functioneerde in Alphen aan de Rijn.

Tegen het eind van de 20e eeuw verkocht de familie Maat de molen aan de gemeente die de molen overdroeg aan de stichting. De molen werd geheel gerestaureerd. Inmiddels beschikt de molen over twee vrijwillige molenaars en enkele vrijwilligers die het winkeltje bemensen. In principe elke zaterdag, en als de wind gunstig staat incidenteel doordeweeks, produceert de molen een breed assortiment heerlijke bakmixen die vanuit de winkel in de molen worden verkocht.

De korenmolen maalt graan tot meel op windkracht. Met het wiekenkruis vangt de molen de wind. Een wiekenkruis bestaat uit twee lange balken, de roeden. De roeden zitten vast aan de bovenas van de molen. Om de bovenas bevindt zich een groot wiel dat het bovenwiel heet. Dit bovenwiel is voorzien van houten tanden, de zogenaamde kammen. De overbrenging gaat verder via de grote verticale koningspil die tot halverwege de molen loopt in korenmolens. Door tandwielen die in elkaar grijpen wordt de beweging naar beneden getransporteerd. Via het grote spoorwiel worden de maalstenen van de molen aangedreven.

Aansluitend aan de excursie werd gezamenlijk een hapje gegeten bij De Buren.